BEHROUZ MEHRI

چندی پیش ایمیلی از یک همکار به دستم رسید که: " از تو انتظار نداشتم "
این جمله بخشی از نامه ی او بود در واکنش کلیشه ای به نقدی که از یک رفتار غیرحرفه ای او نوشته بودم. این جمله هم برایم جالب بود و هم آزاردهنده. پیش خود فکر کردم که هنوز به رشد فکری مورد نیاز نرسیده ایم تا با گوش و فکر باز از نقد خود و عکس های خودمان استقبال کنیم. هنوز به این اندازه از ظرفیت نرسیده ایم که تحمل نقد داشته باشیم و اولین واکنش ما اعتراض به نقد کارمان است.
متاسفانه مدت هاست که نقد عکاسی خوب در مطبوعات کم داریم و منتقدان و عکاسان هم کم تر کارهای دیگر عکاسان را نقد و بررسی می کنند. مجلات انگشت شمار تخصصی عکس هم معمولا به این مقوله نمی پردازند و به ترجمه متون، گفت و گو و یا بررسی آثار عکاسان خارجی بسنده می کنند. خیلی وقت ها مصلحت اندیشی باعث می شود که عکاسان کم تر آثار هم را نقد کنند تا مبادا موجب تیره گی روابط کاری آن ها شود و تنها با تعریف و تمجید، ناخواسته – شاید هم خواسته - ترمز پیشرفت کار عکاس را می گیرند. این تمجید های دوستانه اما غیرحرفه ای که گاهی اوقات مرا به یاد کامنت های فیس بوکی " نایس پیکس" می اندازد ، یک دیوار آینه ای جلوی عکاس  می سازد که او را در تصورات پیروزمندانه اش نگه می دارد و مانع از حرکت رو به جلوی او برای دیدن بهتر دنیای اطراف و عکاسی با اندیشه ، از این دنیا می شود. کمبود نقد خوب توسط منتقد خوب، اصلا خوب نیست. من و توی عکاس کارهای خود را چه در نمایشگاه ها و چه در مطبوعات نشان می دهیم تا نشان داده شوند و هنرمندان و مردم آن ها را ببینند. وقتی  یک عکاس شجاعت نشان دادن کارهایش را دارد، پس باید ظرفیت شنیدن نظرات دیگران را نیز داشته باشد و این ظرفیت، زمانی به رشد می رسد که منتقدان و روزنامه نگاران و کسانی که عکس را می بینند آن ها را بدون هیچ زد و بندی نقد کنند.
از سوی دیگر بعضی ها از نقد به عنوان اهرمی استفاده می کنند برای تخریب، منفی گویی و کوبیدن صاحب اثر و کم تر به متن عکس می پردازند و یا از نقد متن عکس برای ضربه زدن به مولف یا عکاس استفاده می کنند. این گونه رفتارها همیشه هست و بودنش نیز اهمیت چندانی ندارد اگر ما در مجلات تخصصی عکس، مجلات هنری و روزنامه ها به دور از گروه بازی و رابطه شاگرد و استادی،  نقدهای خوب  و زیاد در مورد آثار عکاسان داشته باشیم.
نقد در عکاسی ما باید به اندازه ای از پخته گی برسد که موجب رشد بهتر حرفه ای عکاسان شود تا جمله " از تو انتظار نداشتم" از ادبیات گفتاری هنرمندان در واکنش به نقد آثارشان، بیرون بیاید.

مطلب منتشر شده در روزنامه روزگار